Waar komt geld vandaan? Het antwoord van de meeste mensen zal ‘van de bank’ zijn. Sommigen zullen zeggen ‘van de centrale bank’ en anderen weer ‘van de spaarders’. Alle antwoorden zijn juist en de onduidelijkheid blijft. Als de vraag anders wordt gesteld: ‘Wie maakt ‘nieuw geld’ dan zal degene die denkt aan papiergeld en munten zeggen ‘onze overheid ’ of ‘ de Europese Centrale Bank’ en dat is juist, want papiergeld en fysieke munten worden in omloop gebracht door centrale banken, zoals de Europese Centrale Bank.
Maar als je kijkt naar al het geld dat in omloop is, dan zijn dit papiergeld en deze munten daar maar een heel klein onderdeel van, niet meer dan hoogstens 3% tot 5%.
Het meeste geld dat wordt gemaakt is digitaal geld, dus geld dat bestaat uit bits en bytes in de computer. Dit geld maakt 95% of meer van de totale hoeveelheid geld uit. Het is dus bijvoorbeeld het saldo dat jij op je bank- of spaarrekening hebt staan.
Wie maakt dat digitale geld? Dat doen de commerciële banken, dus eigenlijk door winst beogende private bedrijven met private aandeelhouders. Ze doen dat nadat de overheid, bedrijven of particulieren een leningsovereenkomst met ze zijn aangaan. Dus niet met het geld dat spaarders beschikbaar stellen? Nee, niet met het geld van spaarders. Commerciële banken lenen geen spaargeld uit, ze creëren NIEUW GELD zonder dat er dekking aanwezig is. En dat doen ze door boekhoudkundig getallen in de computer in te brengen. Aan de ene kant hun vordering op de lenende klant en aan de andere kant hun verplichting om aan de klant het geld van de lening uit te betalen. AL HET NIEUWE DIGITALE GELD ONTSTAAT OP DEZE MANIER. Spaargeld is een gevolg van deze geldscheppingsmethode en niet een voorwaarde voor de bank om geld te kunnen uitlenen. De meest gemaakte denkfout of onwetendheid van de gewone burger is dat ze denken dat de bank het spaargeld dat de banken binnen krijgen van de spaarders weer uitlenen aan klanten die een lening willen en dat de bank dan de winst heeft tussen wat ze aan de spaarder geven en wat de lener moet betalen.
Banken maken dus geld uit het NIETS en vragen daar rente voor. Dat is niet alleen absurd, het is ook slecht voor de samenleving want 95% van al het geld is geleend geld waarvoor rente moet worden betaald aan banken en hun aandeelhouders, dus geld dat terecht komt bij een kleine groep privé mensen. Digitale geldschepping door commerciële banken draagt daardoor in hoge mate bij aan de vermogensongelijkheid waarover momenteel heftig wordt gediscussieerd.
In de wet staat dat de overheid verantwoordelijk is voor de gelduitgifte, niet alleen voor het papiergeld en de munten, maar voor ALLE geld dat in omloop wordt gebracht. Dus dit geldt ook voor digitaal geld. De overheid heeft die verantwoordelijkheid echter uit handen gegeven aan winst beogende banken met private aandeelhouders.
Waarom is dit verkeerd? Omdat de overheid als kerntaak heeft: ‘De bestaanszekerheid der bevolking en spreiding van welvaart zijn voorwerp van zorg der overheid. De overheid kan die kerntaak niet uitvoeren, want de controle over het maken van geld, het belangrijkste middel om de bestaanszekerheid en spreiding van de welvaart te garanderen is door de overheid geheel uit handen gegeven aan commerciële banken. Sterker nog, de overheid moet zelf bij die banken met rente lenen als het geld nodig heeft. En het is niet zo, dat de Nationale Banken namens de overheid controle uitoefent op de handel en wandel van de commerciële banken. De Nationale Banken zijn onafhankelijk van de overheid. De rollen zijn omgekeerd, want de overheid die de belangen van de burgers zou moeten behandelen is zelf afhankelijk van banken en hun aandeelhouders en doet wat in hun belang is.
Deze wantoestand heeft zich kunnen ontwikkelen omdat er bij de overheid geen begrip is over wat geld werkelijk is en omdat de belangen van banken en hun aandeelhouders en de overheid verstrengeld zijn geraakt. Daarom, hoe belangrijk het ook mag zijn dat de overheid de geldschepping zelf in handen neemt, dus dat publieke geldschepping de private –digitale geldschepping door banken- vervangt, het is weinig realistisch om te denken dat de overheid open zou staan voor zo’n plan.
Hoe creëren banken geld uit het niets in de praktijk?
We kunnen dit best uitleggen aan de hand van een voorbeeld.
Als er een hypotheek van 200.000 euro wordt afgesloten voor een huis, dan is het niet nodig dat de bank al dit geld heeft. De bank hoeft slechts 3% tot 10% van dit bedrag in reserve te hebben om 200.000 euro te mogen uitlenen. De rest creëert de bank er zelf bij. Als er wordt uitgegaan van de strengste norm, dan dient de bank 20.000 te houden in eigen reserves om er 180.000 euro bij te mogen creëren uit het niets.
In de praktijk zou het zo kunnen gaan :
- Bank(1) heeft een reserve van 20.000 € staan en mag dus in praktijk 200.000 € lenen aan een bepaalde persoon(1) ( 200.000 € nieuw digitaal geld(1) )
- Persoon(1) betaalt hiermee verkoper(1) van een huis voor het huis dat hij aankoopt.
- Verkoper(1) zet dit geld bij zijn bank(2) op zijn spaarrekening.
- Bank(2) heeft dus 200.000 € ( 10%) in reserve, genoeg op een lening uit te schrijven van 2.000.000 € ( 2.000.000 € nieuw digitaal geld (2))
- Bank(2) leent deze 2.000.000 € uit aan een bedrijf(1)
- Dit bedrijf(1) koopt met deze 2.000.000 € een industriegrond aan van een verkoper(2) van deze grond.
- De ontvanger van dit geld (2mio) zet dit geld op zijn bank(3)
- Bank(3) heeft dus op dat moment 2.000.000 € (10%) aan reserves en mag dus hiervoor 20.000.000 € aan leningen uitschrijven (20.000.000 € nieuw digitaal geld(3))
- En zo gaat het steeds verder. Dit noemen ze fractioneel reservebankieren, waarop we in een ander artikel terugkomen.
Via deze methode scheppen de banken dus geld via het mechanisme van het verlenen van leningen in de vorm van schulden aan mensen. Als we dit begrijpen is het ook niet zo raar dat meerdere banken vrij snel failliet kunnen gaan als meerdere mensen hun geld komen claimen, simpelweg omdat ze je geld aan een veelvoud aan digitale cijfers aan heel veel mensen verschillende keren hebben uitgeleend. Het wordt pas echt duidelijk hoe interessant dit unieke bedrijfsmodel is, als men beseft dat de bank wel rente mag heffen over alle uitgeleende bedragen.
In het bovenstaand rekenvoorbeeld kunnen we stellen dat de banken samen hypotheken hebben uitgegeven voor een bedrag van 22.200.000 euro tegen een rentepercentage van bijvoorbeeld 5%. De hypotheken worden over 30 jaar afbetaald door elke maand 119.325 euro af te lossen. Na deze 30 jaar hebben de banken samen ruim 20.535.000 euro aan rente binnengekregen over de uitgeleende bedragen. De personen die de hypotheken afsloten hebben in totaal 22.200.000 plus 20.535.000 euro aan rentelasten betaald en hebben in totaal 42.735.000 euro voor de woning, bedrijfsgronden e.a. moeten betalen. De personen en bedrijven hebben bijna twee keer zoveel betaald dan de daadwerkelijke prijs. Raar maar waar, de banken hebben over 30 jaar tijd 20.535.000 euro kunnen verdienen door slechts 20.000 € in reserve te houden. Dit allemaal dankzij het zeer gunstige recht om geld te mogen creëren. Wellicht verklaart dit waarom mensen in het bankwezen over het algemeen prima verdienen en veel banken prachtige hoofdkantoren hebben in de duurste steden.
De banken de lusten, de belastingbetaler de lasten
Wat dit allemaal nog bijzonderder maakt is dat als een bank onverhoopt toch mocht dreigen failliet te gaan, de kosten hiervan linksom of rechtsom bij de klanten en de belastingbetaler komen te liggen. Als de bank gered wordt door de overheid met belastinggeld dan draaien de belastingbetalers op voor de rekening. Mocht de overheid de bank zoals elk ander bedrijf wel daadwerkelijk failliet laten gaan dan worden de spaarders die geld bij deze bank hebben staan er de dupe van. Mocht de overheid echter garant staan voor het spaargeld dan komt het grootste deel van de rekening alsnog wederom bij de belastingbetaler terecht.
Geldcreatie en rente hierover vragen levert geld op zonder dat er daadwerkelijk iets van waarde in de maatschappij wordt gecreëerd. Geld verdienen is voor sommige sectoren zo wel heel gemakkelijk.
Voor verschillende landen is dit reden genoeg geweest om de banken, zeker wat betreft hypotheken, in handen van de overheid te houden (of weer terug te brengen) zodat de winsten naar de hele gemeenschap gaan. Dit lijkt gemakkelijk te rechtvaardigen aangezien de risico`s uiteindelijk ook altijd bij de gehele gemeenschap komen te liggen als het misgaat. Als je private banken het recht op geldcreatie geeft dan gaan de winsten naar enkele individuele personen terwijl eventuele schulden altijd gesocialiseerd zullen worden.
