Dat wordt eens te meer aangetoond door het feit dat een aantal banken door de Europese regelgevers veroordeeld werden voor het manipuleren van de forexmarkten. Voor alle duidelijkheid die valutamarkten hebben een enorme omvang, zodat ze niet zonder meer gemanipuleerd kunnen worden.
Ook op de grondstoffenmarkten is manipulatie schering en inslag geworden. De olieprijs wordt stevig in de greep gehouden, in zoverre dat de speculanten die prijs niet te ver omhoog of niet te diep omlaag krijgen. Een stabiele olieprijs komt zowat iedereen goed uit. De olieproducenten zijn er zeker van dat ze een bepaald bedrag voor hun olie krijgen, terwijl de consumenten van olie niet te veel hoeven te betalen. Grote crisissen worden op die manier vermeden.
De loonkosten in het land zijn sterk gestegen, in zoverre dat China niet meer als de fabriek van de ganse wereld mag worden beschouwd. De productie van heel goedkope spullen is al lang naar andere landen verhuisd. Dus moet de Chinese economie uit een ander vaatje gaan tappen en dat is een proces dat niet zo heel vlot verloopt. Nochtans is dat proces voor de hele wereld van levensbelang.
Telkens als er moord en brand werd geschreeuwd over een potentiële crisis liep het meestal met een sisser af. Vanuit die hoek moet de goudmarkt dus niet op blijvende steun rekenen. Een factor die van grotere invloed is op het goud dan algemeen wordt aangenomen, is echter de dollarkoers. Over het algemeen profiteren de edelmetalen van een verzwakking van de dollarkoers.
Iets gelijkaardigs speelt zich af op de automarkt. In de afgelopen jaren is de auto-industrie er in geslaagd om de verkopen kunstmatig op te krikken door te goochelen met kredieten die veel kandidaat-kopers onmogelijk konden aflossen. Deze leningen, vergelijkbaar met de subprimes in de vastgoedsector, staan tegenwoordig voor een steeds groter deel van de markt. Maar de afgelopen weken is er paniek uitgebroken in de sector.
Met als logisch gevolg dat de koersen stijgen. Dat gebeurt nu ook op de markt voor obligaties met superlange looptijden, zelfs obligaties met een looptijd van 100 jaar worden gretig opgepakt. De koersen van alle langerlopende obligaties zijn inmiddels fors opgelopen, met als gevolg dat de rendementen zijn gedaald. Brian Tomlinson, global fixed-income manager bij Allianz, wijst er op dat deze evolutie zelfs aan een snel tempo plaatsvindt. Hij heeft het steeds moeilijker om nog obligaties met een interessant rendement te vinden.
En dus zal voor China een steeds belangrijkere rol weggelegd zijn bij de prijsbepaling van de belangrijkste metalen, inclusief ook edelmetalen zoals goud en zilver. Belangrijk in dat verband is dat in maart 2016 China Construction Bank werd opgenomen in de CME Group, de groep die het prijsvormingsproces voor zilver in Londen bepaalt. Van de groep die de zilverprijs helpen bepalen zijn naast China Construction Bank ook HSBC, JPMorgan Chase, The Bank of Nova Scotia, Toronto Dominion Bank en UBS lid. Het is de eerste keer dat China direct greep krijgt op het proces van de prijsvorming.
Het schuldenprobleem is eigenlijk al in 2003 begonnen, meer bepaald enkele jaren na het uiteenspatten van de zeepbel in de technologiesector. Volgens Mish is het aangroeien van schulden altijd al een potentiële bron van situaties van financiële stress geweest. Hij verwijst bijvoorbeeld naar de telecommunicatiesector in de late jaren 90. De huidige situatie is echter bijgeschaafd door de centrale banken. Die hebben het financieel systeem met goedkoop geld overspoeld, waardoor uitstel van executie werd bekomen. Uitstel betekent echter ook in dit geval geen afstel.
Gevolgen die we bovendien mogelijk onderschatten, tenminste wanneer we sommige economen mogen geloven. Matthew Mish, kredietstrateeg bij UBS, ziet de toekomst niet bepaald optimistisch in. Er is een tsunami op komst in de schuldenmarkt en die zal niets of niemand sparen. Mish verkondigt daarmee in feite niets nieuws, want hij is al heel lang op zijn hoede voor wat er in de obligatiemarkten te gebeuren staat. Het probleem daar ligt nog niet eens zo zeer bij de negatieve rentevoeten waar zo veel collega’s zich zorgen over maken.
We herinneren ons nog vorige stress tests met positieve resultaten, waarbij de pret telkens werd verstoord door een bank die plots en totaal onverwacht (?) kapseisde. De Belgische bank Dexia, de naam is inmiddels al bijna vergeten, slaagde bijvoorbeeld glorieus voor een stress test, maar moest al enkele weken later toestemmen dat het water tot boven de lippen stond. De stress tests zijn dus als puntje bij paaltje komt niet meer dan een doekje voor het bloeden. De Europese banken worden met grote uitdagingen geconfronteerd en die doen ons grote vraagtekens stellen bij hun toekomst.
