subprimecrisis

Maar dat was dus ditmaal niet het geval. Rajan, op dat moment hoofdeconoom bij het Internationaal Monetair Fonds, waarschuwde dat er zich onvoorspelbare risico’s aan het opbouwen waren binnen het financieel systeem en dat die het hele systeem op de grondvesten zouden kunnen doen daveren. Rajan maakte destijds zelfs een bijbelse vergelijking door te spreken van Daniël in de leeuwenkuil. Om maar te zeggen dat de gevaren niet te onderschatten waren.

De waarschuwing van Satyajit Das liegt er dan ook niet om: we hebben onze eigen toekomst opgesoupeerd door alsmaar meer schulden op te stapelen. Het huidige financieel systeem droeg vanaf het prille begin de kiemen van de eigen ondergang met zich mee. Iedereen heeft echter gedaan alsof de neus bloedde, in de hoop dat het allemaal op één of andere manier in orde zou komen. Een deus ex machina is er echter niet gekomen.

En die gaven alleszins de financiële markten wat meer zuurstof. Maar negatieve rentevoeten of geen negatieve rentevoeten, als puntje bij paaltje komt is er uiteraard nog niets opgelost. Want de centrale bankiers hebben altijd geweigerd om de problemen bij de wortel aan te pakken, ze hebben er zich steeds toe beperkt om de bal voor zich uit te schoppen. Waarschijnlijk is het nu te laat om nog een sluitende oplossing te bedenken, het enige wat de monetaire politiek nog kan bereiken is uitstel van executie.

We trappen uiteraard een open deur in door te stellen dat de wereld niet vies is van schulden te maken. Meer zelfs, soms krijgen we de indruk dat onze overheden hun uiterste best doen om het wereldrecord schulden maken te verbeteren en als het even kan zelfs zo snel mogeljik. Maar dan schiet ons een spreekwoord te binnen dat al vaker zijn degelijkheid heeft bewezen: de kruik gaat zolang te water tot ze barst. De kans is groot dat we schulden zullen blijven maken tot we met de rug tegen de muur komen te staan. En dan zal het te laat zijn om van koers te veranderen.

Het eerste decennium van deze eeuw zal ongetwijfeld de geschiedenis ingaan als de periode van de Great Recession, ingeluid door een zware crisis in de Amerikaanse vastgoedsector. Die crisis zal ongetwijfeld herinnerd worden als de subprimecrisis, want de bron lag alle kwaad lag bij die minderwaardige kredieten. De man in de straat heeft het misschien nog niet in de gaten, maar die crisis is nog altijd niet voorbij. Bovendien mogen we de veiligheidsgordels vastmaken, want er kondigt zich nieuw onheil aan.