We leven in een wereld waarin we, willen of niet, negatieve rentevoeten als een gegeven realiteit moeten beschouwen. Het experiment met die negatieve rentevoeten is plots begonnen, ze waren er eigenlijk voor iedereen goed en wel besefte wat er aan de hand was. Maar een experiment opstarten is één zaak, het tot een goed einde brengen is een tweede. Welke zijn de risico’s verbonden aan deze toch wel gevaarlijke proefneming in onze monetaire wereld? De Zweedse centrale bank toont ons hoe het niet moet en geeft bovendien een voorproefje van de risico’s die ons te wachten kunnen staan.
De Riksbank stond in de afgelopen weken aan heel wat kritiek bloot en dat vanuit verschillende hoeken. Zowel Janet Yellen, het hoofd van de Amerikaanse centrale bank, als Paul Krugman, de bekende Amerikaanse econoom en Nobelprijswinnaar, vrezen dat het Zweedse experiment de verkeerde richting aan het uitgaan is. De Riksbank voert nu al gedurende 2 jaar een agressieve monetaire politiek maar die lijkt niet de gewenste vruchten af te leveren. Met name de inflatiedoelstelling blijft ver buiten bereik en dat is een flinke streep door de rekening van deze centrale bankier.
De Zweden mikten op een inflatieniveau van 2%, maar dit niveau kon tot dusver op geen enkel moment benaderd worden. De kans is dan ook groot dat de Riksbank uit een ander vaatje zal moeten gaan tappen. De vraag is alleen uit welk vaatje. Andreas Wallstrom, hoofdanalist bij Nordea Bank in Stockholm, vreest dat het wapenarsenaal van de Zweedse centrale bank stilaan uitgeput is. Er is met andere woorden geen munitie meer voorhanden om een andere monetaire politiek te voeren. De vraag luidt dan ook nogmaals hoe het nu verder moet.
Inmiddels is duidelijk dat ook binnen de Riksbank zelf de onzekerheid toeneemt. Robert Bergqvist, hoofdeconoom bij SEB in Stockholm, maakt zich vooral zorgen over de zeepbel die op de Zweedse vastgoedmarkt is ontstaan. Bovendien heeft de Zweedse centrale bank op zo’n schaal obligaties ingekocht dat de markt in Zweedse staatsobligaties nog illiquider is geworden. Zweden kan een belangrijk proefterrein voor de monetaire politiek van de andere centrale banken worden. De gang van zaken in het Scandinavisch land zal in de komende weken en maanden alleszins op de voet gevolgd worden.
