Satyajit Das is als welbekende columnist tevens de auteur van een Banquet of Consequences, een boek dat in Noord-Amerika verscheen onder de titel The Age of Stagnation. In dat boek ontplooit hij zijn visie over de huidige gang van zaken in het financieel systeem. Volgens Das hebben de politici één belangrijke denkfout gemaakt: ze hebben de gevaren verbonden aan het aangaan van schulden om het reactiveren van de economische bedrijvigheid volledig over het hoofd gezien. En dat is een fout die hen fataal dreigt te gaan worden.
Het betekent namelijk dat ze in een straatje zonder einde zijn aanbeland, want ze zullen schulden moeten blijven maken in hun vergeefse pogingen om de economische groei te stimuleren. Eeuwige QE betekent dat een financiële catastrofe onvermijdelijke wordt, zo schreef jaren geleden al Ludwig von Mises, want aan geldcreatie komt automatisch altijd een dramatisch einde. Die von Mises is het boegbeeld van de Oostenrijkse school, een strekking binnen de economische wetenschap (zo economie natuurlijk als een wetenschap mag beschouwd worden) die loodrecht staat op de visie van de aanhangers van Maynard Keynes.
Volgens de cijfers verstrekt door Deutsche Bank hebben de Europese Centrale Bank en de Bank of Japan vorige maand samen voor 180 miljard dollar aan activa opgekocht via de respectievelijke QE-programma’s. Dat is het hoogste bedrag sinds 2009, toen de Amerikaanse centrale bank haar eerste quantative easing programma opstartte. Het einde is nog niet in zicht, wanneer de centrale bankiers de vrije hand wordt gelaten zullen er nog vele miljarden dollars een toegevoegd worden. Maar de kans is klein dat dergelijke drastische maatregelen uiteindelijk een oplossing zullen aanreiken.
En dat tegen een achtergrond van een schuldenberg die de pan uitswingt. Sinds 2008 zijn de schulden van overheid en particulieren (inclusief bedrijven) met 60.000 miljard dollar toegenomen tot in totaal 200.000 miljard dollar. Laatstgenoemd bedrag stemt overeen met ongeveer 300% van het wereldwijde Bruto Binnenlands Product. Daarenboven groeien de schulden nog altijd sneller dan de economie, een situatie die bezwaarlijk ideaal genoemd kan worden. Het zal volgens Das duidelijk zijn dat een dergelijke situatie niet tot het einde kan blijven duren, op een bepaald moment in de toekomst zal het onvermijdelijk mis moeten lopen.
