De centrale bankiers zijn stilaan gedwongen om een pijnlijke les te leren: zero-interest-rate policies (ZIRP) en negative-interest-rate policies (NIRP) werken niet, ze realiseren het omgekeerde effect van wat ze beogen te bereiken. Dat betekent onder andere dat de Europese Centrale Bank er niet in zal slagen om de koers van de euro naar omlaag te duwen, iets wat nochtans de bedoeling is van de invoering van de negatieve rentevoeten. Het lijkt dan ook slechts een kwestie van tijd te worden alvorens duidelijk wordt dat Mario Draghi & Co met de handen in het haar zitten. En nog geen klein beetje ook.
De meeste economen verwachten dat de ECB in de komende maanden de rente verder naar omlaag zal duwen. Het doel van dat ingrijpen is tweeledig: de koers van de euro omlaag duwen (om zo de economische groei te stimuleren) en de deur open zetten voor wat meer inflatie. Maar Draghi zal waarschijnlijk deze doelstellingen niet kunnen realiseren om de simpele reden dat hij niet begrijpt wat de financiële markten inmiddels wel hebben begrepen.
De beleggers hebben namelijk in de gaten gekregen dat we aan de vooravond van niets meer of niets minder dan een deflatoire depressie staan. En in een dergelijke omgeving gelden de regels van vroeger niet meer. De ECB mag proberen de rente verder in het rood te duwen, maar de euro zal daar waarschijnlijk op reageren door te stijgen in plaats van te dalen. Met als gevolg dat Mario Draghi en de economen van de ECB met mond vol tanden zullen komen te staan. Want hoe het nu verder moet, weet eigenlijk niemand meer. Goede raad is dan ook duur.
Het probleem is duidelijk: het kruit van de centrale banken raakt stilaan opgebruikt. Wat de ECB maar niet begrijpt, is dat ze zelf meer deflatie in de hand werkt met haar politiek van negatieve rentevoeten. Spaargeld brengt niets meer op, met als gevolg dat spaarders geen extra geld voor te consumeren achter de hand hebben. De lagere rente brengt mee dat er minder geld in omloop is, met als gevolg dat het geld duurder wordt. Tegen die achtergrond valt te begrijpen dat de euro ondanks de invoering van negatieve rentevoeten niet in waarde is gedaald, maar wel is gestegen.