Traditioneel floreert goud goed in een klimaat van aantrekkende inflatie. De periode na de grote crisis van 2007-2008 zal echter zeker niet de geschiedenis ingaan als een periode van inflatiegevaar. Integendeel zelfs, het deflatiegevaar bleef onderhuids latent aanwezig. Van inflatie was dus geen sprake. Of toch? Eigenlijk moet het probleem genuanceerd bekeken worden. Sinds 2008 hebben de centrale banken gezamenlijk meer dan 14.000 miljard dollar in het financieel systeem gepompt. Om dat bedrag in perspectief te bekijken: het stemt ongeveer overeen met 17% van het globale BBP.
Nog nooit eerder in de geschiedenis werd op een dergelijke schaal geld gedrukt. Geldcreatie op dergelijke schaal moet bijna automatisch tot inflatie leiden. De centrale banken hebben de basis gelegd voor een inflatiegolf die op een bepaald moment onvermijdelijk het financieel systeem midscheeps zal treffen. In de verte tekent het eerste inflatiegevaar zich overigens al af. In de visie van de meeste mensen stemt hogere inflatie overeen met hogere prijzen. Dat is natuurlijk waar, maar die hogere prijzen kunnen zich op verschillende manieren manifesteren.
Bedrijven staan namelijk huiverachtig ten opzichte van het optrekken van de prijzen in nominale termen, want op die manier worden de verkopen afgeremd. Daarom wordt vaak een beroep gedaan op een andere strategie die minder goed zichtbaar is. Er wordt simpelweg minder van een bepaald product in een verpakking gestoken, terwijl de prijs uiteraard ongewijzigd gehouden wordt. In veel verpakkingen is 50% gewoon lege ruimte, zo blijkt uit regelmatig uitgevoerd onderzoek door de Consumer Reports in de Verenigde Staten. Op die manier slaagt het bedrijf er ook in om de gestegen grondstoffenprijzen te recupereren.
Een andere veelbeproefde strategie is om de kwaliteit te verlagen zonder dat de consumenten dit meteen in de gaten krijgen. Een groot Amerikaans koffiebedrijf werd enkele jaren geleden op dergelijke praktijken betrapt. Goedkopere Robusta koffiebonen werden gebruikt in plaats van de meer kwaliteitsvolle Arabica. Sommige koffiebranderijen gaven zelfs toe tot een kwart Robusta te hebben gebruikt. Wanneer de situatie op deze manier bekeken, is de inflatie al wel degelijk in ons midden. Ze is misschien niet meteen zichtbaar, maar het is slechts een kwestie van tijd alvorens de inflatie kan uitbreken. Een stijging van de prijzen voor olie en andere commodities kan het vonnis in een mum van tijd voltrekken. En het is op zo’n onbewaakt moment dat de inflatie door het plafond kan vliegen.
