Wie wil weten waar de gevoerde politiek van de centrale banken toe leidt, moet maar eens kijken naar wat er in Japan gebeurt. Daar besliste de centrale bank op haar recente meeting om niets te doen en alles bij het oude te laten. Op het eerste gezicht lijkt dat een hoopgevende evolutie. De bestuurders van de Bank of Japan zagen dat alles goed was en lieten daarom maar betijen. Maar niets is minder waar. Het echte verhaal is veel minder hoopgevend: de Japanse centrale bank staat met de rug tegen de muur en weet niet meer van welk hout pijlen maken.
Want uiteindelijk heeft de Japanse centrale nog niets opgelost. Integendeel zelfs, ze is de volledige controle over het systeem kwijtgeraakt en dat beseft president Harihuko Kuroda van de Bank of Japan als geen ander. Hij heeft de economie niet aan de praat gekregen, hij is er niet in geslaagd om opnieuw wat (meer) inflatie te krijgen en sinds kort is ook zijn greep op de koers van de yen verloren. Kuroda kan zich uiteraard niet vinden in een te sterke yen, maar hij heeft weinig andere keuzemogelijkheden dan zich bij de feiten neer te leggen.
Alles wat de Bank of Japan tot dusver aan maatregelen heeft geprobeerd, is fout uitgedraaid. Met de invoering van de negatieve rentevoeten waren de financiële markten het geknoei van de centrale bank meer dan beu. De yen deed precies het tegenovergestelde van wat de centrale bank had gehoopt. In plaats van te dalen ging de koers van de yen stijgen, waardoor exporteren voor de Japanse bedrijven nog een stuk moeilijker is geworden. De Bank of Japan heeft nu een rustpauze ingelast en bezint zich over nieuwe maatregelen.
Ze is nu wel gedwongen om iets groots te doen want de financiële markten zijn zich inmiddels bewust van het feit dat de toestand stilaan hopeloos wordt. Wat dat ‘iets’ zal zijn, moet nog afgewacht worden. Maar wat in Japan gebeurt, is ook van het grootste belang voor de rest van de wereld. Want het land van de rijzende zon staat een paar stappen verder in de race naar de afgrond dan de andere geïndustrialiseerde landen. Als Tokio geen raad meer weet, zal binnen afzienbare tijd blijken dat ook de andere centrale banken op hun tandvlees zitten.
