Ergens in de vorige eeuw schreef George Orwell zijn inmiddels legendarisch geworden roman ‘1984’. Daarin werd een wereld geschetst waarin het allesbehalve aangenaam was om in te leven. Big Brother hield namelijk iedereen in de gaten, van vrijheid was geen sprake meer. Maar het jaar 1984 kwam en ging en per saldo bleek er dat jaar niets noemenswaardigs te zijn veranderd. Alles ging gewoon verder zijn gangetje en het leek alsof de maatschappij die door George Orwell niets meer was dan een verre boze droom.
George Orwell had weliswaar een boek geschreven waarvan de titel met gouden letters in de literatuurgeschiedenis werd ingeschreven, maar het waarheidsgehalte van zijn voorspellingen bleek in eerste instantie gering tot zelfs onbestaande. De maatschappij door hem beschreven leek eerder op het verleden te slaan – de referentie naar de periode van het Nazi-tijdperk was overduidelijk – dan op het heden of op de toekomst. Maar misschien had Orwell wel een glazen bol ter zijner beschikking, maar had hij er alleen maar niet goed in gekeken.
Met enige vertraging zijn we in 1984 aanbeland, tenminste in de visie van de bekende Amerikaanse cultuurfilosoof Ralph Nader. De Amerikanen – en bij uitbreiding ook de inwoners van de andere geïndustrialiseerde landen – zijn namelijk tot het besef gekomen dat ze leven in een totalitaire staat die daarenboven ook nog op een hoogst kunstmatige manier is ingericht. Het protest tegen deze staat groeit met de dag, de burgers zijn de leugens en de manipulatie van alles en nog wat meer dan beu. Ons democratisch rechtssysteem is volledig uitgehold, aldus Nader.
Maar het spelletje lijkt stilaan uitgespeeld te zijn. Stilaan raakt het punt bereikt vanwaar geen terugkeer meer mogelijk is. Op dat punt pikken de burgers niet langer meer het keurslijf waar de staat hen probeert in te duwen. In de Verenigde Staten is de opmars van Donald Trump daar een symptoom van, in Europa winnen de populistische partijen zienderogen veld. Uiteindelijk zal het establishment het moeten afleggen tegen de wil van het volk, zoals destijds ook tsaristisch Rusland is bezweken onder het revolutionair geweld. Vraag is alleen of de maatschappij die daarna komt beter zal zijn dan de huidige;
