De Europese Centrale Bank heeft zichzelf vastgezet in een catch-22 situatie waar ze nog maar moeilijk uit bevrijd zal raken. Het begrip catch-22 situatie is afkomstig uit een boek van de Amerikaanse auteur Joseph Heller, boek dat in 1953 werd geschreven. Er wordt een situatie mee bedoeld waarin alleen maar verloren kan worden, welke beslissing ook getroffen wordt. Het betreft dus eigenlijk een toestand waar geen oplossing voor te bedenken is, hoe goed er ook wordt nagedacht. In welke mate is er wat de ECB betreft sprake van een catch-22 situatie?
Volgens Jim Reid van Deutsche Bank heeft het afvuren van Mario Draghi van zijn vierdubbele bazooka de economische toestand niet verbeterd. Er is nu inderdaad sprake van een catch-22 situatie omdat de ECB niet meer vooruit of achteruit kan. Met de negatieve rentevoeten wil de centrale bank de economische groei aanwakkeren, zodat ze momenteel zeker niet geneigd is om de rente opnieuw te verhogen. Maar anderzijds klagen de banken steen en been, hun keel wordt dicht gepitst door de negatieve rente.
De banken zien met andere woorden hun winsten fors onder druk staan en gaan dus op het rempedaal staan. Ze staan niet bepaald te trappelen om geld te ontlenen aan de bedrijven, terwijl de negatieve rentevoeten er precies op gericht zijn om de banken aan te sporen om vlotter geld te ontlenen. Die banken snakken naar hogere rentevoeten, zodat ze toch nog wat winst kunnen maken op de rentespread. Maar dat wordt hun door de ECB dus niet gegund.
Volgens Reid zal het duidelijk zijn dat deze situatie niet kan blijven duren. We staan met de rug tegen de muur en vroeg of laat moet er een doorbraak in één of andere richting geforceerd worden. Niet voor niets heeft de speculatie rond de komst van helicoptergeld recent opnieuw de kop opgestoken. Samenvattend kan de ECB uiteindelijk geen andere keuzemogelijkheid meer hebben dan gratis geld uit te delen, in de hoop dat dit de economische groei eindelijk in een hogere versnelling te brengen. Want de negatieve rentevoeten hebben tot dusver alleen maar tot pijn voor de banken geleid en het zal duidelijk zijn dat we zo geen stap verder raken.
